Meteosat is een reeks van meteorologische satellieten die zich in een geostationaire baan om de aarde bevinden en uitgebaat worden door de European Organisation for the Exploitation of Meteorological Satellites (EUMETSAT). De eerste generatie Meteosat satellieten werden tussen 1977 en 1997 in de ruimte gebracht, waarna beslist werd om een tweede generatie van deze kunstmanen te ontwikkelen die zouden uitgerust worden met modernere en meer gesofisticeerde instrumenten.
De eerste Meteosat Second Generation (MSG 1) weersatelliet werd uiteindelijk op 28 augustus 2002 gelanceerd door een Europese Ariane 5G raket van op de Kourou lanceerbasis in Frans Guyana waarna een tweede MSG kunstmaan in december 2005 de ruimte in ging. Ook België werd betrokken bij de ontwikkeling van het eerste exemplaar van deze nieuwe Europese meteorologische kunstmanen.
Elk kwartier nieuwe weerbeelden
Het MSG programma is het resultaat van 10 jaar samenwerking tussen het Europese ruimtevaartagentschap ESA en EUMETSAT. Beide organisaties droegen de kosten voor de ontwikkeling van de eerste MSG satelliet waarna EUMETSAT de financiering op zich nam voor de volgende twee MSG kunstmanen. In totaal werd er 475 miljoen euro uitgegeven aan de ontwikkeling van de eerste MSG satelliet. Men verwacht dat de totale kostprijs van het MSG programma een prijskaartje zal hebben van ongeveer 873 miljoen euro (inclusief ontwikkeling, grondsegment en lanceringen). België betaalt ongeveer 40 miljoen euro voor deelname aan dit MSG programma. Dit budget is afkomstig van de Federale diensten voor wetenschappelijke, technische en culturele aangelegenheden (DWTC). Normaal moeten de nieuwe MSG satellieten tot 2018 Europa voorzien zijn van constante weersinformatie. Het grote verschil met de eerste generatie Meteosat kunstmanen is dat de MSG tuigen elk kwartier weerbeelden doorsturen in plaats van elk half uur. Op deze manier krijgt men in Europa betere en nauwkeurige weersvoorspellingen. Doordat men nu ook beelden kan maken in een groter golflengtebereik, kan men weersverschijnselen als sneeuwval, onweer en mist beter voorspellen.
België nauw betrokken bij MSG programma
Het belangrijkste instrument aan boord van de eerste MSG satelliet is de Spinning Enhanced Visible and Infrared Imager (SERVIRI) dat gebruikt wordt voor waarnemingen en weersvoorspellingen voor Europa en Afrika. SEVIRI maakt elke 15 minuten een beeld van de halve aardbol en dit in 12 golflengtes en met een resolutie van 1 tot 3 kilometer. Dit instrument is een verbeterde versie van een gelijkaardig instrument aan boord van de oudere Meteosat satellieten. In België zullen de gegevens van SEVIRI gebruikt worden door vooral het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) en andere meteorologische diensten. Een ander belangrijk instrument aan boord van de MSG 1 is het Geostationary Earth Radiation Budget (GERB) dat ontwikkeld werd door Groot Brittanië, België en Italië. Met het GERB instrument zullen onderzoekers voor het eerst de hoeveelheid energie die de aarde de ruimte instuurt onderzoeken. Dit kan ons meer leren over ons klimaat of de klimaatsveranderingen. Het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) is verantwoordelijk voor een deel van de gegevensverwerking van GERB. De Belgische financiering voor dit instrument gebeurde door het DWTC aan het ESA PRODEX programma. Naast het KMI werden ook verschillende Belgische bedrijven betrokken bij de ontwikkeling van de MSG 1 satelliet. Zo werd de elektrische voeding voor de MSG 1 geleverd door Alcatel ETCA en gebeurde het ijken van het SEVIRI instrument in de faciliteiten van het Centre Spatial de Liège (SCL). Spacebel en Trsys ontwikkelde dan weer software voor deze satelliet. De bedrijven OIP en Amos bouwden een technologisch geavanceerde telescoop voor het GERB instrument.
