Laatste nieuws

PROBA-2 maakt deel uit van het In-Orbit Technology Demonstration Programme van het Europese ruimtevaartagentschap ESA. Het is de tweede kunstmaan uit een reeks van kleine en goedkope satellieten waarmee Europa zowel nieuwe technologiën wil uittesten als ook wetenschappelijk onderzoek wil met verrichten. Deze kleine kunstmaan werd ontwikkeld door een Europees consortium onder leiding van het Belgische ruimtevaartbedrijf Verhaert Space uit Kruibeke dat ook al de hoofdcontractor was van de eerste PROBA kunstmaan.

PROBA-2 moet ongetwijfeld het antwoord worden op het succes van de eerste PROBA kunstmaan dat in 2001 gelanceerd al de ruimte in ging. Deze tweede "made in Belgium" kunstmaan werd op 2 november 2009 gelanceerd vanop de Plesetsk lanceerbasis in het noorden van Rusland. PROBA-2 werd samen met de Europese Soil Moisture and Ocean Salinity (SMOS) aardobservatiesatelliet in de ruimte gebracht door middel van een Russische Rockot draagraket.

Met deze 120 kilogram zware PROBA-2 kunstmaan wil Europa 17 nieuwe technologiën uittesten in een baan om de Aarde. Zo zal deze satelliet uitgerust worden met ondermeer een nieuwe lithium-ionbattarij, een combinatie van panelen met koolstofvezels en aluminium, nieuwe modellen van reactiewielen, een verbeterd telecommandosysteem en nieuwe GPS ontvangers. Daarnaast werd PROBA 2 ook uitgerust met vier wetenschappelijke instrumenten. Twee van deze instrumenten dienen om onze zon te observeren. Ze werden ontwikkeld door de Belgische Koninklijke Sterrenwacht en het Centre Spatiale de Liege (CSL) in samenwerking met het World Radiation Centre dat zich in Zwitserland bevindt. Het Lyman-Alpha Radiomater (LYRA) instrument zal onze zon waarnemen in vier banden van een heel breed ultraviolet spectrum. Het Sun Watcher using AP-sensors and image Processing (SWAP) experiment zal de corona van onze zon waarnemen met een extreem ultraviolette telescoop die beschikt over nieuwe actieve pixel sensortechnologie (APS). Dit instrument zal elke minuut gedetailleerde foto's maken van de atmosfeer van onze zon en dient eigenlijk als test voor een toekomstig instrument dat een gelijkaardig apparaat op de Amerikaans/Europese SOHO satelliet moet vervangen. De overige twee experimenten moeten het zogenaamde ruimteweer bestuderen. Zo zal de Dual Segmented Langmuir Probes (DSLP) de elektronendichtheid en de temperatuur opmeten in het achtergrondplasma van de magnetosfeer. Het vierde en laatste wetenschappelijke instrument aan boord van de PROBA-2 is de Thermal Plasma Measurement Unit (TPMU). Deze zal vooral ingezet worden om de samenstelling en dichtheid van ionen te meten. Zowel de DSLP als ook de TPMU werden ontwikkeld door het Instituut voor Atmosferische Fysica van de Tsjechische Academie van Wetenschappen.

De PROBA 2 kunstmaan in de cleanroom van Verhaert Space - Foto: Kris Christiaens

Het centrale hart van de PROBA-2 satelliet is het Advanced Data and Power Management System (ADPMS). Deze on-board computer werd ontwikkeld met "state of the art" technologie en heeft een rekencapaciteit die tien maal hoger ligt dan bij de eerste PROBA kunstmaan. De ADPMS integreert alle functionaliteiten, zoals de power controle, die vroeger in aparte modules onder gebracht werden waardoor meer ruimte voor instrumenten op het satellietplatform vrij komt. Met de realisatie van de ADPMS heeft Verhaert één van de krachtigste computers voor kleine satellieten ontwikkeld. Naast Verhaert Space speelde ook het Belgische software engineering bedrijf Spacebel een zeer belangrijke functie bij de realisatie van deze satelliet. Zo ontwikkelde Spacebel zowel software voor het controlecentrum op Aarde alsook software aan boord van de satelliet. Gedurende vier jaar hebben gemiddeld 13 personen bij Spacebel gewerkt aan het PROBA-2 project.

Het hart van de kunstmaan: het Advanced Data and Power Management System (ADPMS)
- Foto: Kris Christiaens

Naast de vier wetenschappelijke instrumenten die PROBA-2 aan boord heeft beschikt deze microsatelliet ook over  17 verschillende technologische experimenten. Met PROBA-2 wil Europa nieuwe technologische apparatuur uitvoerig testen in een baan om de Aarde zodat deze later kunnen gebruikt worden bij grotere ruimteprojecten. Zo werd PROBA-2 uitgerust met een demonstratiemodel van een geminiaturiseerde sterrenvolger die is ontwikkeld voor ESA’s BepiColombo-missie naar de planeet Mercurius. Uit Nederland zijn de Digital Sun Sensor van TNO en de Cool Gas Generator afkomstig terwijl de Li-ion batterij van SAFT en de GPS Receiver van Alcatel dan weer afkomstig zijn van Frankrijk. Het Italiaanse Galileo Avionica leverde de Bepi Colombo Star Tracker voor deze kleine kunstmaan en het Canadese bedrijf Dynacon is verantwoordelijk voor de Reaction Wheels.

Instrumenten aan boord van PROBA 2:

SWAP: Sun Watcher using APS detectors and image processing
LYRA: Lyman Alpha Radiometer
TPMU: Thermal Plasma Measurement Unit
DSLP: Dual Segmented Langmuir Probe

PROBA-2 wordt op 2 november samen met de SMOS aardobservatiesatelliet
in de ruimte gebracht - Foto: ESA

Met dank aan Steven Cuylle (Verhaert Space).