Op 22 oktober 2024 heeft het CSL, dat zijn 60e verjaardag viert, de werkplaats ingehuldigd tijdens een gezamenlijk bezoek van de minister-president, Adrien Dolimont, minister van Onderzoek, en de vice-president van de Waalse regering, Pierre-Yves Jeholet, minister van Economie. Wallonië en de federale regering, via Belspo (Federaal Wetenschapsbeleid), geven hun volledige steun aan deze belangrijke investering, die het CSL in staat zal stellen om zijn positie als erkend expertisecentrum in Europa voor optische kalibratie van toekomstige “grote” missies van het Europees ruimteagentschap (ESA) te versterken.
1580 m2 extra
Het CSL bouwt twee nieuwe gebouwen aan weerszijden van de huidige faciliteiten:
- Een nieuwe opslaghal van 580 m2 (12 m hoog) voor het materiaal dat nodig is voor de tests (draagstructuren, thermische panelen, enz.) en de containers die de klanten van CSL gebruiken tijdens de testcampagnes.
- Een nieuwe clean room voor de integratie en voorbereiding van ruimte-instrumenten in een voldoende schone omgeving. Deze nieuwe clean room wordt onderverdeeld in een ISO7-gedeelte (standaardniveau van zuiverheid) van 580 m2 en een ISO5-gedeelte (geoptimaliseerd niveau van zuiverheid, 100 keer hoger dan dat van ISO7) van 420 m2 . Hier komt ook de nieuwe vacuümtank met een diameter van 7 meter.
Een nieuwe testtank: FOCAL-7
De nieuwe vacuümtank met een diameter van 7 m wordt de grootste op het CSL. FOCAL-7 (acroniem voor Facilité Optique de CAlibration à Liège, 7 voor de diameter) zal bijna 14 m lang zijn, inclusief een hyperstabiele optische bank van 12 m lang en 4 m breed, geplaatst op een seismische plaat. De verbinding met een nieuw thermisch stikstofsysteem en cryogene lussen zal optische kalibraties van toekomstige ruimte-, wetenschappelijke of aardobservatie-instrumenten mogelijk maken in de vereiste ultrakoude thermische omgevingen (die het absolute nulpunt benaderen).
Een budget van €26,7 miljoen
Het Federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) financiert deze investering voor 12 miljoen euro, gedekt door een contract met ESA. Wallonië draagt 9,6 miljoen euro bij, die volledig zal worden besteed aan de aankoop van de vacuümtank FOCAL 7, geleverd door AMOS. ULiège draagt ook bij aan de financiële inspanning, via de CSL, om het totale budget aan te vullen. De nieuwe installaties, die de oppervlakte van de cleanrooms en opslagruimtes van de CSL zullen verdubbelen, moeten in 2026 operationeel zijn.
De uitbreiding van het CSL - Foto: Lavaux Architecture
De uitdagingen van ESA's toekomstige 'grote' missies aangaan
Voor toekomstige missies van de Europese ruimtevaartorganisatie (ESA) zijn steeds grotere telescopen nodig, vaak in een hyperkoude omgeving, om de nauwkeurigheid van de metingen te verbeteren. De beperkingen van bestaande testfaciliteiten vormen een extra beperking voor de definitie en het ontwerp van een toekomstige wetenschappelijke ruimtemissie. FOCAL-7 zal het mogelijk maken om de best mogelijke omgevingscondities voor deze toekomstige missies te garanderen en experts meer vrijheid te geven tijdens de voorontwerpfasen. Op die manier verstevigt het CSL zijn positie op de Europese en mondiale kaart van expertise in optische ruimtekalibratie.
De Einstein-telescoop en het CSL
De ULiège is nauw betrokken bij de voorbereidende projecten voor de Einstein-telescoop (telescoop van de derde generatie voor de opsporing van zwaartekrachtgolven). Na het succes van het prototype E-TEST, dat eind 2023 aan het CSL zal worden getest, financiert Wallonië een laboratorium dat gewijd is aan onderzoeksactiviteiten in verband met de Einstein-telescoop en aan onderzoeksprojecten voor een bedrag van 3,75 miljoen euro. Dit nieuwe laboratorium, Cristal genaamd (CRyogenic and Inertial STAbility Lab), wordt gevestigd in de nieuwe gebouwen van het CSL zodat het kan profiteren van de expertise van het Centrum op het gebied van cryogene en schone ruimtes. Het zal een extra vacuümtank met een diameter van 3 meter huisvesten, waardoor het E-TEST prototype geïnstalleerd kan worden voor verdere ontwikkeling.
Pierre-Yves Jeholet, Waals vicepresident en minister van Economie: “De CSL, een belangrijke speler in de Belgische ruimtevaartsector, is een uitmuntend instrument voor Wallonië. De lucht- en ruimtevaartsector is belangrijk voor de economie van onze regio omdat hij een groot aantal banen kan creëren: 2.000 rechtstreekse werknemers en een jaarlijkse omzet van 350 miljoen euro! Ik ben verheugd over de uitbreiding van het Luikse ruimtevaartcentrum, dat de positie van Wallonië als wereldleider in de ruimtevaartsector zal versterken. Waalse knowhow is de trots van onze regio!
Adrien Dolimont, Waals minister-president: “De uitbreiding van de CSL is een essentiële mijlpaal voor Wallonië in de ruimtevaartsector, een sector met een hoge toegevoegde waarde. Deze strategische investering van meer dan 26 miljoen euro zal onze positie als belangrijke speler in wetenschappelijke innovatie in Europa versterken. Het CSL, met zijn nieuwe ultramoderne infrastructuur, zal een cruciale rol spelen in toekomstige missies van het Europees Ruimteagentschap. We zijn er trots op dat we dit project steunen, dat Wallonië in staat zal stellen om aan de spits te blijven van de technologische vooruitgang en bij te dragen tot internationaal onderzoek.
Over het CSL (Centre Spatial de Liège)
Het Centre Spatial de Liège (CSL), opgericht in 1964 door de Universiteit van Luik, is een centrum voor toegepast onderzoek dat zich richt op het ontwerp van instrumenten voor ruimteobservatie, met testfaciliteiten voor de omgeving ten dienste van het Europees ruimteagentschap (ESA), de ruimtevaartindustrie en regionale bedrijven. Al bijna 60 jaar ontwikkelt het CSL geavanceerde technologieën op het gebied van optica, elektronica, mechanica en thermica. Tot de opmerkelijke faciliteiten van het CSL behoren de vacuümtanks (FOCAL: Facilité Optique de Calibration à Liège) met verschillende diameters, die geïnstalleerd zijn in ultra-schone ruimtes om de ruwe ruimteomgeving te simuleren en de werking van satellieten en hun instrumenten te testen. Het CSL beschikt ook over de stimuli en optische kalibratiesystemen die nodig zijn om de systemen en instrumenten te valideren die het ontwerpt of die aan het CSL worden toevertrouwd. Het CSL ontwikkelt ook expertise in coating- en oppervlaktetechniek (microtexturering, polijsten met ionenstralen, enz.).
CSL onderhoudt een goedgekeurd kwaliteitsmanagementsysteem, gebaseerd op de vereisten van de Europese EN9100 en ESA (ECSS) systemen, om de hoogste kwaliteit van zijn diensten te garanderen. Talrijke wetenschappelijke instrumenten voor opmerkelijke ESA en sommige NASA missies zijn ontworpen, gebouwd en getest bij CSL. Andere hebben ook ruimtekwalificatie ondergaan in de cleanrooms van CSL: EIT-SOHO, OM-XMM, FUV-SI-IMAGE, OMC-Integral, HI-STEREO, COROT, PACS-HERSCHEL, PLANCK, SWAP-Lyra-Proba-2, JUNO, GAIA, Tropomi, MIRI-JWST, EUI-HI- Solar Orbiter, CHEOPS, WISPR-Solar Probe Plus, FUV-ICON, MSI, Aeolus, Atlid, EUCLID, enz. en recentelijk PROBA-3. Als wereldvermaard expertisecentrum werkt het CSL samen met tal van Europese en internationale instellingen (ESA, CNES, Thales Alenia Space, Belgospace, NASA, JAXA, ISRO, KARI, Airbus Defense and Space, FEDER, Wallonie, BELSPO, Wallonie Espace, enz.) en werkt het aan de voortdurende ontwikkeling van zijn prestaties om zich voor te bereiden op de evoluties van de ruimtevaartindustrie en om een belangrijke partner te blijven in ruimte-instrumentatie en de bijbehorende kalibratie en in de waardeketen van de verwerking van ruimtegegevens. Als universitair onderzoekscentrum stelt het CSL studenten van de Universiteit van Luik in staat om onder begeleiding van hun docenten hun wetenschappelijke projecten te ontwikkelen en uit te bouwen. Het CSL, gelegen in het hart van het Wetenschapspark van Luik, stelt een honderdtal hooggekwalificeerde mensen te werk.
Bron: CSL
