Op 2 juni 2003 werd van op de Bajkonoer lanceerbasis in Kazakstan de Europese Mars Express ruimtesonde gelanceerd. Sinds 25 december 2003 bevindt dit 1,1 ton zware ruimtetuig zich in een baan om de 'rode planeet' vanwaar het vooral het oppervlak van Mars fotografeert en de minerale samenstelling er van in kaart brengt. België heeft in de loop der jaren een goede reputatie opgebouwd op vlak van atmosfeeronderzoek en daarom zijn bij deze eerste Europese Marsmissie ook verschillende Belgische wetenschappers betrokken.
Aan boord van de Mars Express bevinden zich acht belangrijke wetenschappelijke instrumenten die samen een gewicht hebben van 116 kilogram. De hoofdcontractor voor de bouw van deze Marssonde was het Europese ruimtevaartbedrijf EADS Astrium Satellites. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van Belgische instellingen die een bijdrage leverden aan deze Europese Marssonde.
Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie (BIRA)
Het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie (BIRA) heeft een jarenlange ervaring in de ontwikkeling van instrumenten om atmosferen van planeten te onderzoeken en is samen met Frankrijk, Rusland en de V.S. betrokken bij het SPICAM-Light instrument. Dit Ultraviolet and Infrared Atmospheric Spectrometer (SPICAM) experiment bestaat uit een ultraviolet en infraroodspectrometer en moet de chemische samenstelling bestuderen van de atmosfeer van Mars. Zo zullen wetenschappers ondermeer de concentratie ozon, de hoeveelheid stofdeeltjes, de temperatuursverdeling, de aërosols en de hoeveelheid water en ijs kunnen bepalen dankzij dit instrument. Door de informatie van SPICAM-Light te analyseren zal men meer leren over de invloed van de seizoenen op de atmosfeer van Mars en over de werking van de atmosfeer op het Marsoppervlak.
Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB)
Net als het BIRA is de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) eveneens nauw betrokken bij de Mars Express ruimtemissie. Een team van de KSB werkt mee aan het Mars Express Radio Science (MaRS) experiment waarbij men gebruik maakt van radiosignalen om ondermeer meer te leren over het zwaartekrachtveld van de rode planeet. Het MaRS instrument meet veranderingen in de frequentie van radiosignalen tussen het Mars Express ruimtetuig en de aarde. Deze veranderingen worden veroorzaakt door bewegingen tussen de bron van het radiosignaal en de waarnemer. Dankzij dit experiment kan men veel leren over het zwaartekrachtveld, de atmosfeer, de ionosfeer, de ijskappen en de inwendige structuur van Mars.
