Foto: ESA - P. Carril

ESA's eclips makende precieze formatievliegmissie Proba-3 is bijna klaar voor zijn lancering! Proba-3 staat gepland voor lancering met een Indiase PSLV-XL raket vanaf het Satish Dhawan Space Centre in Sriharikota, India, op woensdag 4 december om 11:38 Belgische tijd. De lancering wordt uitgezonden door de Indiase ruimtevaartorganisatie ISRO en kan worden bekeken via ESA Web TV en op het YouTube-kanaal van ISRO. De ISRO-uitzending begint rond 11:08 Belgische tijd, een half uur voor de lancering.

De satelliet zal ongeveer 18 minuten na het opstijgen worden losgekoppeld en de eerste signaalregistratie door het vluchtcontroleteam in ESA's ESEC-vestiging in Redu, België, zal naar verwachting ongeveer een kwartier later plaatsvinden. Proba-3, het nieuwste lid van ESA's familie van in een baan om de aarde gebrachte demonstratiemissies, bestaat in feite uit twee ruimtevaartuigen die samen worden gelanceerd en die in een baan om de aarde worden gescheiden om te beginnen met het uitvoeren van precieze formatievluchten, tot op de millimeter nauwkeurig, ongeveer de dikte van een gemiddelde vingernagel. Om hun prestaties te bewijzen, is Proba-3 gewijd aan een ambitieus wetenschappelijk doel. Het tweetal zal precies 150 m van de zon af komen te staan, zodat de ene een nauwkeurig gecontroleerde schaduw op de andere werpt. Door de vurige zonneschijf te blokkeren, zal het 'Occulter'-ruimtevaartuig van Proba-3 een totale zonsverduistering op aarde nabootsen, zodat de zwakke omringende atmosfeer van de zon, of 'corona', die een miljoen keer zwakker is dan zijn moederster, zichtbaar wordt. Het tweede 'Coronagraph'-ruimtevaartuig van Proba-3 bevat het optische instrument dat de corona van de zon zal observeren.

De twee Proba-3 satellieten - Foto: Redwire Space

Op aarde komen totale zonsverduisteringen gemiddeld maar eens in de 18 maanden voor en ze duren maar een paar minuten. Zonnewetenschappers moeten de hele wereld afreizen om hiervan te kunnen profiteren. Proba-3 zal in staat zijn om op verzoek zonsverduisteringen te creëren, door dichter bij de rand van de zon te observeren dan elk ander instrument op aarde of in de ruimte, tot slechts 1,1 zonnestraal. En dat gedurende zes uur per baan van 19 uur en 36 minuten. Proba-3 zal ook algemene experimenten met formatievliegen uitvoeren, waaronder rendez-vous, het verkleinen van de afstand tussen de twee en gezamenlijk opnieuw richten. Het doel is om prestaties te bereiken die gelijkwaardig zijn aan die van een enkel virtueel ruimteschip met een diameter van ongeveer 150 m. Dit demonstreert een nieuwe methode om missies in de ruimte uit te voeren, waarbij instrumenten gedeeld kunnen worden tussen meerdere platforms.

De Indiase viertraps draagraket PSLV-XL is gekozen vanwege zijn hoge prestaties in combinatie met een passend prijskaartje voor een strak begrote technologiedemonstratiemissie. Proba-3 heeft een extreem elliptische (of langgerekte) baan nodig van meer dan 60.000 km van de aarde. Het actieve formatievliegen van de missie zal plaatsvinden rond de 'top' van deze baan, waar verstoringen door de zwaartekracht van de aarde minimaal zijn en minder brandstof nodig is om van positie te veranderen. Dit is de eerste keer dat een ESA-missie met een ISRO-draagraket vliegt sinds de Proba-1 aardobservatiemissie in 2001. De Europese Proba ruimtetuigen zijn een serie experimentele missies, hun naam komt van het Latijnse woord voor 'Laten we het proberen'. Ze begonnen met Proba-1, gingen verder met de zonobservatiemissie Proba-2 in 2009 en de brede aardobservatiemissie Proba-V voor Vegetation in 2013. Alle Proba satellieten werden allemaal in België gebouwd. Aan het Proba-3 project werken zijn meer dan 40 bedrijven betrokken onderleiding van het Spaanse SENER en de Belgische vestiging van Redwire Space in Kruibeke. 

Assemblage van de Indiase PSLV-XL raket - Foto's: ISRO

Bron: ESA

Kris Christiaens

Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur. Volg mij op Twitter: @KrisChristiaens