De Europese ruimtevaartorganisatie ESA gaat in februari 2015 een experimenteel onbemand ruimtetuig in de ruimte brengen. Zo zal het Intermediate eXperimental Vehicle (IXV) door middel van een Vega raket in de ruimte gebracht worden waarna het ruimtetuig autonoom moet terugkeren naar de Aarde. België neemt prominent deel aan dit ambitieus Europees ruimteproject.
Europa mag dan wel al vele jaren een marktleider zijn in het lanceren van satellieten toch heeft ESA en haar lidstaten weinig of geen ervaring met het ontwikkelen van ruimtetuigen die kunnen terugkeren naar de Aarde. Het ontwikkelen en testen van experimentele ruimtetuigen met terugkeertechnologie bleek dan ook een belangrijke meerwaarde te zijn voor de toekomst het Europese ruimteprogramma. In 1998 demonstreerde Europa al eens de mogelijkheden van terugkeertechnologie toen het de Advanced Reentry Demonstrator (ARD) in de ruimte bracht met behulp van een krachtige Ariane 5 raket. Deze klassieke konische capsule bereikte een maximale hoogte van 830 kilometer waarna deze landde in de Stille Oceaan op 4,9 kilometer van het vooropgestelde landingspunt. Uiteindelijk bleek deze kleine capsule perfect te hebben gefunctioneerd en onderging het hitteschild van de capsule bij de terugkeer probleemloos een temperatuur van ongeveer 900°C. Europa toonde met het ARD-project uiteindelijk aan dat het de terugkeertechnologie beheerste. Voortbouwend op het succes van het ARD-project ontstond uiteindelijk het Intermediate eXperimental Vehicle (IXV) project dat al dateert van 2002 toen ESA verschillende voorstellen voor experimentele ruimtetuigen bestudeerde.
Autonome ruimtevlucht
Het Intermediate eXperimental Vehicle (IXV) moet nu, na vele jaren van ontwerpen en testen, op 11 februari 2015 in de ruimte gebracht worden met behulp van een Europese Vega draagraket. Europa's nieuwste experimentele ruimtetuig heeft een lengte van vijf meter, een spanwijdte van 2,2 meter en weegt bij zijn lancering 1,9 ton. Vanop de Europese lanceerbasis in Frans-Guyana zal het IXV-ruimtetuig tot op een hoogte gebracht worden van ongeveer 450 kilometer waarna het ruimtetuig met een snelheid van ongeveer 7,5 kilometer per seconde terug in de atmosfeer van de Aarde zal duiken. Na de suborbitale fase volgt uiteindelijk de terugkeerfase waarbij de temperatuur onderaan de IXV kan oplopen tot 1 600 graden Celsius. De terugkeer in de atmosfeer van de Aarde zal veel gelijkenissen vertonen met de terugkeer naar de Aarde van een Amerikaans ruimteveer. Na uiteindelijk 32 800 kilometer te hebben afgelegd, moet de IXV met behulp van een parachute 1 uur en 40 minuten na de lancering neerplonsen in de Stille Oceaan. Daar zal een bergingschip de IXV opwachten waarna dit experimentele ruimtetuig uitvoerig zal onderzocht worden. Tijdens de ruimtevlucht zullen er voortdurend metingen worden uitgevoerd om meer te leren over het gedrag van de IXV en het functioneren van zijn systemen. Indien alles verloopt zoals gepland, moet de IXV zijn ruimtevlucht volledig autonoom uitvoeren.
Artistieke impressie van de vlucht van de IXV - Foto: ESA
Belgische bijdrage
Dit onbemande ruimtetuig, dat een zogheten 'lifting body' is, werd gebouwd door het Europese ruimtevaartbedrijf Thales Alenia Space dat door ESA aangesteld werd als hoofdaannemer. In totaal nemen ongeveer veertig bedrijven en onderzoeksinstellingen uit Europa deel aan dit project dat een prijskaartje heeft van zowat 170 miljoen. Zeven landen, Italië, Frankrijk, Ierland, België, Portugal, Spanje en Zwitserland, nemen prominent deel aan het IXV-project waarin België voor ongeveer tien procent participeert. Het Belgische bedrijf SABCA levert een belangrijke bijdrage doordat het de actuatoren levert voor de IXV. Dit zijn een soort van hydraulische hefbomen die de welvingskleppen, ook gekend als 'flappen', van de IXV besturen. Ook de Belgische vestiging van Thales Alenia Space in België en het ruimtevaartbedrijf QinetiQ Space zijn nauw betrokken bij dit project. Zo werkte Thales Alenia Space Belgium mee aan de elektrische systemen op de grond en aan het elektronisch geheugen van de IXV en speelde QinetiQ Space uit Kruibeke een belangrijke rol in de electronica van de IXV en de software.
