De Koninklijke Sterrenwacht van België en EMXYS (Spanje) zijn door de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA geselecteerd om een gravimeter te leveren voor de Juventas-satelliet, die zal landen op de asteroïde Dimorphos in het kader van het planetaire defensieprogramma van ESA. De Koninklijke Sterrenwacht van België en EMXYS zullen het GRASS-instrument leveren dat het zwaartekrachtveld van de asteroïde Dimorphos zal meten.
De gravimeter is een onderdeel van van de CubeSat Juventas (een miniatuursatelliet), vervaardigd door GomSpace Luxemburg. Juventas zal in 2027 op de asteroïde landen, na meegereisd te hebben aan boord van het Hera-ruimtevaartuig van de ESA. GRASS zal de eerste gravimeter op een asteroïde zijn. De gravimeter GRASS is een instrument dat wordt voorgesteld, ontworpen en ontwikkeld door de Koninklijke Sterrenwacht van België in samenwerking met EMXYS, die de definitieve ruimteversie van het instrument voor de missie zal leveren. Van de gravimeter wordt verwacht dat hij waardevolle gegevens over de massaverdeling, de interne structuur en de dynamica van Dimorphos naar de aarde stuurt. Deze informatie zal bijdragen aan het opzetten van toekomstige strategieën om de baan af te buigen van asteroïden die met de aarde kunnen botsen.
De exploratie van lichamen van het zonnestelsel om hun interne structuur, evolutie en oorsprong beter te begrijpen is een van de belangrijkste onderzoeksdomeinen van de Koninklijke Sterrenwacht van België, die ook een sterke ervaring heeft op het gebied van gravimetrie en geofysica. Het is de eerste keer dat de Sterrenwacht deelneemt aan een ruimtemissie naar een asteroïde. Na deelname aan drie ruimtemissies in een baan om de aarde en één suborbitale missie, is dit de eerste keer dat EMXYS deelneemt aan een ruimtemissie ver weg van de aarde. De Hera-missie, die gelanceerd zal worden in 2024, is de Europese bijdrage aan een internationale missie met twee ruimtesondes naar een binaire asteroïde. Rond de grootste asteroïde Didymos met een diameter van 780 m, draait een maan, Dimorphos, met een diameter van 160 meter.
NASA's DART-missie zal inslaan op Dimorphos, en Hera zal een gedetailleerd post-impact onderzoek uitvoeren met de bedoeling een herhaalbare planetaire defensietechniek te ontwikkelen. Ozgur Karatekin (Koninklijke Sterrenwacht van België) verklaarde dat “Hera de eerste missie zal zijn om een gedetailleerde karakterisering van een binair asteroïde systeem uit te voeren. GRASS zal de oppervlakteversnellingen waarnemen om de structuur van de ondergrond te onthullen en de rotatie en baanbeweging van het binaire systeem beter te karakteriseren. De zwaartekracht op zo'n klein lichaam, dat waarschijnlijk bestaat uit losjes vastgehouden hopen puin, zijn zeer klein (ongeveer 6 orden van grootte kleiner dan de zwaartekracht op aarde). GRASS is specifiek ontworpen om in dergelijke microzwaartekrachtmilieu en in ruwe oppervlaktevoorwaarden te werken”.
José Antonio Carrasco, CEO van EMXYS, verklaarde dat “deze missie de positie van EMXYS binnen de ruimtevaartsector verzekert en de technologie van het bedrijf zeer betrouwbaar maakt om een toonaangevende producent van hoogwaardige satellietplatforms en nuttige ladingen binnen de New Space-markt te worden”. Ian Carnelli, Hera-projectmanager bij ESA, verklaarde dat "GRASS ons in staat zal stellen aanvullende informatie te verzamelen over de interne structuur van Dimorphos, die cruciaal is voor het kalibreren van de numerieke impactcodes voor de defensie van de planeet. We zijn zeer enthousiast om deze uitstekende samenwerking met de Koninklijke Sterrenwacht van België en EMXYS voort te zetten. De CubeSat Juventas zal nu over een ongelooflijke reeks instrumenten beschikken".
Over de Koninklijke Sterrenwacht van België
De Koninklijke Sterrenwacht van België is een federaal onderzoeksinstituut dat werkt onder de auspiciën van het Federaal Wetenschapsbeleid (BELSPO). Het werd opgericht in 1826 en verhuisde in 1890 naar zijn huidige locatie in Ukkel. Het werk van de Sterrenwacht richt zich op de ontwikkeling en verspreiding van kennis op het gebied van de astronomie, de geodesie van de ruimte en de geofysica door het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek en diensten. De diensten (Operationele Directies) zijn “Referentiesystemen en Planetologie”, “Seismologie en Gravimetrie”, “Zonnefysica en Ruimteweer” en “Astronomie en Astrofysica”. De dienst (Operationele Directie) "Referentiesystemen en Planetologie" doet onderzoek naar onderwerpen als ruimtegeodesie, planetaire wetenschap, aardrotatie, GNSS en de realisatie van de tijd. Wetenschappers van de Koninklijke Sterrenwacht van België nemen actief deel aan planetaire missies van de ESA met verantwoordelijkheden op verschillende missies, waaronder ExoMars, MarsExpress, BepiColombo en JUICE (JUpiter ICy moons Explorer).
Over EMXYS
EMXYS is opgericht in 2007 en heeft meer dan 13 jaar ervaring in de ontwikkeling van geavanceerde elektronische systemen en de toepassing daarvan in de ruimtevaart, met name nanosatellietgerelateerde technologieën. Het bedrijf ontwikkelt projecten voor ruimtevaartagentschappen en ruimtevaartgerelateerde industriële aannemers, die een betrouwbaar en concurrerend projectbeheer bieden, evenals onderzoeks- en ontwikkelingsdiensten. Tot nu toe zijn 24 ruimtevaartprojecten en 4 missies afgerond. Het technologiebedrijf ontwikkelt en produceert apparatuur en geïntegreerde instrumentatie gericht op data capture en control systemen voor zowel wetenschappelijke als commerciële ruimtetoepassingen. Het richt zich op vier technologische gebieden: ruimtesystemen, biomedische techniek, wetenschappelijke instrumenten en defensiesystemen. Het R&D-laboratorium en de administratieve faciliteiten zijn gevestigd in het wetenschappelijk en bedrijvenpark van de Miguel Hernández-universiteit in Elche. EMXYS is een spin-off van deze universiteit.
Bron: Koninklijke Sterrenwacht van België
